गणेश चतुर्थी, ज्याला विनायक चतुर्थी म्हणूनही ओळखले जाते, हा महाराष्ट्रातील सर्वात मोठ्या उत्सवांपैकी एक आहे. हा सण गणपती बाप्पाच्या भक्तीने आणि आनंदाने साजरा केला जातो. दरवर्षी, गणेश चतुर्थीला लाखो भक्त गणपती बाप्पाचे स्वागत करतात आणि त्याच्या आगमनाने घर, गल्ल्या, आणि मंदिरं आनंदाने झगमगतात. 2024 मध्ये गणेश चतुर्थी 7 सप्टेंबर रोजी साजरी केली जाईल. हा सण केवळ धार्मिक आस्थेचा नाही, तर तो एक सांस्कृतिक, सामाजिक आणि कुटुंबियांच्या एकत्र येण्याचा महोत्सव आहे.
गणेश चतुर्थीचा उत्सव गणपती बाप्पाच्या आगमनाचा आणि स्थापना मुहूर्ताचा विशेष काळ असतो. योग्य मुहूर्तावर गणेश मूर्तीची स्थापना केल्याने भगवान गणेशाचा आशीर्वाद मिळतो, असे मानले जाते. गणेश चतुर्थी 2024 मध्ये 7 सप्टेंबर रोजी साजरी केली जाईल. चला तर मग जाणून घेऊया गणेश चतुर्थीच्या दिवशी स्थापना करण्याचा योग्य वेळ आणि मुहूर्त काय आहे.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
गणेश चतुर्थीची सुरुवात आणि महत्त्व
गणेश चतुर्थीची सुरुवात संत शिवाजी महाराजांच्या काळापासून झाली, परंतु लोकमान्य टिळक यांनी या उत्सवाला सार्वजनिक स्वरूप दिले. ब्रिटीश काळात, टिळकांनी गणेश चतुर्थीला एक सार्वजनिक उत्सव म्हणून प्रस्थापित करून भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न केला. त्याचा उद्देश होता, समाजातील विविध वर्गांना एकत्र आणून ब्रिटीश सरकारच्या विरोधात आवाज उठवणे.
गणेश चतुर्थीची धार्मिक महत्त्वता देखील मोठी आहे. गणपती हा विघ्नहर्ता, बुद्धिदाता आणि सिद्धी-विद्या देणारा देव आहे. तो आपल्या भक्तांच्या आयुष्यातील सर्व अडथळे दूर करतो आणि सुख-शांती प्रदान करतो. म्हणूनच, गणेश चतुर्थीला गणपतीची पूजा करून भक्त त्याच्याकडे आपल्या समस्या आणि अडचणींचे निराकरण मागतात.ganapati muhurat 2024
गणेश चतुर्थी 2024 वेळ आणि मुहूर्त
गणेश चतुर्थीची तारीख:
7 सप्टेंबर 2024 (शनिवार)
चतुर्थी तिथीची सुरुवात:
7 सप्टेंबर 2024, सकाळी 02:10 वाजता
चतुर्थी तिथीची समाप्ती:
8 सप्टेंबर 2024, सकाळी 03:23 वाजता
गणेश मूर्ती स्थापना मुहूर्त:
सकाळी 11:00 वाजल्यापासून दुपारी 1:30 वाजेपर्यंत
(अभिजित मुहूर्त: 12:00 वाजल्यापासून 12:50 वाजेपर्यंत)
Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
मूर्ती स्थापना कशी करावी
- स्थापनेच्या आधी तयारी:
गणेश मूर्तीची स्थापना करण्याआधी घर स्वच्छ करा आणि पूजा स्थळाला सजवा. पवित्र मखर तयार करा, ज्यामध्ये गणेश मूर्ती ठेवली जाईल.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra - गणेश मूर्तीची स्थापना:
शुभ मुहूर्तावर गणेश मूर्तीची स्थापना करा. मूर्ती स्थापित करताना “ओम गं गणपतये नमः” या मंत्राचा जप करा. गणेशाच्या समोर तांब्याच्या लोट्यात पाणी ठेवा आणि त्यावर नारळ ठेवून पूजा करा. - पूजा विधी:
गणेशाची पूजा करताना त्यांना फुल, दूर्वा, लाडू, मोदक, आणि पंचामृत अर्पण करा. आरती करा आणि भगवान गणेशाचा आशीर्वाद मिळावा म्हणून प्रार्थना करा. - नैवेद्य अर्पण:
गणेशाच्या पूजेनंतर त्यांना नैवेद्य दाखवा. मोदक हा गणपतीचा अत्यंत आवडता पदार्थ आहे, त्यामुळे त्याचा नैवेद्य जरूर अर्पण करा.
विशेष टीप:
गणेश चतुर्थीच्या दिवशी ब्रह्म मुहूर्तावरही गणेश मूर्तीची स्थापना करणे शुभ मानले जाते. ब्रह्म मुहूर्त साधारणपणे पहाटे 4:00 ते 6:00 वाजेपर्यंत असतो.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
गणेश चतुर्थी 2024: दिवस आणि तयारी
गणेश चतुर्थी 2024 मध्ये 7 सप्टेंबर रोजी साजरी केली जाईल. या दिवशी, महाराष्ट्रातील घराघरात आणि सार्वजनिक मंडळांमध्ये गणपती बाप्पाचे आगमन होईल. गणपतीच्या आगमनासाठी तयारी काही आठवड्यांपूर्वीच सुरू होते. मंडळांमध्ये भव्य गणपती मूर्तींसाठी मखर तयार केले जातात, रंगीबेरंगी लाइट्स लावल्या जातात, आणि विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांची आखणी केली जाते. यावर्षी, पर्यावरणपूरक गणेश मूर्तींचा वापर वाढला आहे, कारण प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्तींमुळे निसर्गावर होणाऱ्या दुष्परिणामांबद्दल जागरूकता वाढली आहे.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
पर्यावरणपूरक गणेशोत्सवाची वाढती प्रथा
महाराष्ट्रात गणेश चतुर्थीला मोठ्या प्रमाणावर पर्यावरणपूरक गणपती मूर्तींचा वापर केला जातो. पर्यावरणपूरक गणेश मूर्ती मातीपासून बनवल्या जातात, ज्यामुळे विसर्जनानंतर जलप्रदूषण होत नाही. तसेच, या मूर्तींचे विसर्जन घरातील एका माठात किंवा कुंडीत करून त्या मातीचा वापर फुलझाडे लावण्यासाठी करता येतो. यामुळे निसर्गाचे रक्षण होण्यास मदत होते आणि गणेशोत्सव साजरा करताना आपण पर्यावरणाच्या संरक्षणातही योगदान देऊ शकतो.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
गणेश चतुर्थीचा महाराष्ट्रातील सार्वजनिक उत्सव
महाराष्ट्रातील सार्वजनिक गणेशोत्सव हा खूपच विशेष असतो. मुंबई, पुणे, नागपूर, आणि इतर मोठ्या शहरांमध्ये सार्वजनिक मंडळांकडून मोठ्या प्रमाणात गणेश उत्सव साजरा केला जातो. ‘लालबागचा राजा’, ‘दगडूशेठ हलवाई गणपती’, ‘अंदाज गलीचा राजा’ आणि ‘राजगुरूनगरचा राजा’ यांसारख्या सार्वजनिक गणेश मंडळांचे आकर्षण केवळ महाराष्ट्रातच नाही, तर संपूर्ण देशभर पसरले आहे. गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने या मंडळांमध्ये विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम, नृत्य-गायन स्पर्धा, नाटक, आणि सामाजिक कार्ये आयोजित केली जातात. मंडळांनी सामाजिक संदेश देण्याच्या दिशेनेही पावले उचलली आहेत. रक्तदान शिबिर, स्वच्छता मोहीम, प्लास्टिक मुक्त मोहिमांमध्ये गणेश मंडळांचा सहभाग खूप महत्त्वाचा ठरतो.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
घरातील गणेशोत्सवाची परंपरा
गणेश चतुर्थीची साजरी घराघरातही मोठ्या उत्साहात होते. बाप्पाच्या आगमनासाठी घरात मखर, तोरणे, आणि आकर्षक सजावट केली जाते. गणपती बाप्पाच्या आगमनानंतर त्याची स्थापना केली जाते, त्यानंतर विविध प्रकारच्या मोदक, लाडू, पुरणपोळी, खीर यांसारख्या नैवेद्यांचा प्रसाद दिला जातो. प्रत्येक कुटुंब आपापल्या परंपरेनुसार गणेश उत्सव साजरा करतात. बाप्पाच्या दर्शनासाठी आणि पूजेसाठी नातेवाईक आणि मित्रमंडळी घरात येतात, जेणेकरून हा उत्सव एकत्र येण्याचा आणि आनंद साजरा करण्याचा सण बनतो.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
विसर्जनाची भव्यता
गणेश चतुर्थीचे विसर्जन हा सणाचा अंतिम दिवस असतो. महाराष्ट्रात विसर्जन मिरवणुकीला खूपच महत्त्व दिले जाते. “गणपती बाप्पा मोरया, पुढच्या वर्षी लवकर या” या जयघोषात आणि ढोल-ताशांच्या गजरात गणपतीचे विसर्जन केले जाते. विसर्जन मिरवणुकीत सहभाग घेण्यासाठी लाखो लोक रस्त्यावर उतरतात. रंगीबेरंगी फुलांची उधळण, गुलालाचे थडथडणारे रंग, आणि संगीताच्या तालावर नाचणारी लोक यामुळे विसर्जन मिरवणूक खूपच रंगतदार आणि आनंदी असते.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
गणेश चतुर्थीचे सांस्कृतिक आणि आर्थिक महत्त्व
गणेश चतुर्थीचा उत्सव केवळ धार्मिक आस्थेचा नाही, तर तो एक सांस्कृतिक आणि आर्थिक महत्त्वाचा उत्सव आहे. गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने विविध कलाकार, शिल्पकार, मूर्तिकार, गायक, नर्तक, आणि फुल विक्रेत्यांना व्यवसायाची संधी मिळते. महाराष्ट्रातील अनेक गावांमध्ये गणेशोत्सवामुळे पर्यटनाला चालना मिळते. विदेशी पर्यटकदेखील या सणाच्या उत्सवात सहभाग घेतात. त्यामुळे गणेशोत्सवाच्या काळात महाराष्ट्रातील बाजारपेठा फुलतात, आणि स्थानिक अर्थव्यवस्था मजबूत होते.
गणेश चतुर्थीच्या उत्सवात महाराष्ट्राची एकात्मता
गणेश चतुर्थी हा उत्सव महाराष्ट्राच्या सामाजिक एकात्मतेचे प्रतीक आहे. हा उत्सव कोणत्याही धर्म, जाती किंवा पंथाच्या सीमा ओलांडून साजरा केला जातो. महाराष्ट्रात गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने विविध समाज एकत्र येऊन आनंद साजरा करतात. गणेशोत्सवात मराठी, गुजराती, मारवाडी, दक्षिण भारतीय आणि इतर समुदायांनी मिळून सहभाग घेणे महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक विविधतेचे प्रतीक आहे.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
विसर्जनासाठी योग्य दिवस
गणेश चतुर्थीच्या पाचव्या, सातव्या, किंवा दहाव्या दिवशी गणेश विसर्जन करणे परंपरागत पद्धत आहे. महाराष्ट्रात दहा दिवस गणेशोत्सव साजरा करण्याची प्रथा आहे, त्यामुळे बरेच जण अनंत चतुर्दशीच्या दिवशी गणपतीचे विसर्जन करतात.
2024 मध्ये अनंत चतुर्दशी 17 सप्टेंबर रोजी येणार आहे. विसर्जनाच्या दिवशीही गणपतीची पूजा करून त्याला विधीपूर्वक विसर्जित करणे महत्त्वाचे आहे. विसर्जनादरम्यान “गणपती बाप्पा मोरया, पुढच्या वर्षी लवकर या” या जयघोषात आणि भक्तीभावाने गणपतीला निरोप दिला जातो.Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
गणेश चतुर्थीच्या या शुभ मुहूर्तावर गणपती बाप्पाची पूजा करून आपले जीवन सुख-समृद्धीने भरभराट होवो, अशी बाप्पाच्या चरणी प्रार्थना करावी.
गणेश चतुर्थी हा सण महाराष्ट्रातील सर्वधर्मीय आणि सर्वसमाजातील लोकांसाठी एक आदर्श पर्व आहे. या सणाच्या निमित्ताने महाराष्ट्रातील भक्त गणपती बाप्पाच्या दर्शनाने आनंदित होतात, आणि आपले जीवन सुख-समृद्धीने भरभराटते. 2024 मध्ये गणेश चतुर्थी 7 सप्टेंबर रोजी साजरी केली जाईल, आणि महाराष्ट्रात हा उत्सव मोठ्या उत्साहात आणि भक्तीत साजरा केला जाईल. गणेशोत्सव हा केवळ सण नसून तो महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक एकात्मतेचे, सामाजिक चेतनेचे, आणि पर्यावरणाच्या रक्षणाचे एक महत्त्वपूर्ण पर्व आहे. गणपती बाप्पाच्या आशीर्वादाने प्रत्येकाच्या जीवनात सुख, समृद्धी, आणि शांती नांदो, हीच इच्छा आहे. गणपती बाप्पा मोरया!Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra
हे हि वाचा :
श्रावण महिन्यातील सोमवारचे महत्व,तारखा,पूजेची विधी,शिवमूर्तीची कथा व शुभ दिवस जाणून घ्या: Shravan Somwar Marathi 2024
महाराष्ट्रातील प्रमुख सरकारी योजना 2024: maharashtratil sarkari yojana
अशाच नवनवीन बातम्या व माहितीसाठी आपल्या Maharashtra360.com या वेबसाईटला सबस्क्राइब करा.
2 thoughts on “गणेश चतुर्थी वेळ, मुहूर्त,स्थापना आणि महत्व 2024: Ganesh chaturthi 2024 date maharashtra”